Ανοιχτή επιστολή για Στέγη συνΑθηνά
Ανοιχτή επιστολή – κάλεσμα για υπεύθυνη επίλυση των ζητημάτων που ανακύπτουν από την απόφαση της δημοτικής αρχής να αποκλείσει κάποιες ανθρωπιστικές δράσεις από τη Στέγη ΣυνΑθηνά*
Αξιότιμε κε Δήμαρχε Αθηναίων και αξιότιμες κυρίες Αντιδήμαρχοι Αθηναίων,
Το καλοκαίρι του 2013 η τότε νεοϊδρυθείσα πλατφόρμα δικτύωσης του Δήμου Αθηναίων με τους ενεργούς πολίτες ΣυνΑθηνά καλούσε τις ομάδες της πόλης να καταθέσουν προτάσεις για αστικές παρεμβάσεις και δράσεις στην οδό Αθηνάς. Το δίκτυο συμμετοχικών δράσεων αστικής αναγέννησης Imagine the City, που ήδη δραστηριοποιούταν επιτυχώς στην πόλη, αποκρίθηκε στο κάλεσμα κινητοποιώντας τα μέλη του και καταθέτοντας πέντε προτάσεις. Η κα Αμαλία Ζέπου, τότε υπεύθυνη της πλατφόρμας ΣυνΑθηνά και νυν Αντιδήμαρχος Κοινωνίας των Πολιτών και Καινοτομίας, υποδέχτηκε με ενθουσιασμό την πρόταση για την αξιοποίηση του χρόνια εγκαταλελειμμένου δημοτικού περίπτερου της πλατείας Βαρβακείου με σκοπό τη δημιουργία ενός ανοιχτά προσβάσιμου χώρου φιλοξενίας μη κερδοσκοπικών πολιτιστικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών δράσεων. Δήλωσε όμως αδυναμία υλοποίησης του έργου κτιριακής ανακαίνισης από τις υπηρεσίες του Δήμου λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων και ανεπάρκειας τεχνογνωσίας. Κατόπιν ζήτησε από το δίκτυο Imagine the City τη συνδρομή του για την εύρεση λύσεων. Το δίκτυό μας ανταποκρίθηκε στην έκκληση βοήθειας απευθυνόμενο ανοιχτά στη δεξαμενή μελών του. Τελικά συστήθηκε ομάδα έργου που ανέλαβε αφιλοκερδώς την αρχιτεκτονική υλοποίηση της Στέγης ΣυνΑθηνά σε συνεργασία με την ομάδα της πλατφόρμας. Και παρά τις σημαντικές δυσκολίες, το εγχείρημα της Στέγης κατέστη εφικτό χάρη στην καλλιέργεια σχέσεων εμπιστοσύνης μέσω ανοικτών διαδικασιών λήψης αποφάσεων, υπό το συντονισμό μας, μεταξύ χορηγών εταιρειών του κατασκευαστικού τομέα, δεκάδων πολιτών που αγκάλιασαν τις αρχές που πρέσβευε το έργο και προσέφεραν εθελοντικά την εργασία τους καθώς και υπαλλήλων των δημοτικών υπηρεσιών. Τα εγκαίνια της Στέγης ΣυνΑθηνά, τον Οκτώβριο του 2013, μετά από ενάμιση μήνα εργασιών, ήταν μια βραδιά μεγάλης γιορτής με τη συμμετοχή όλων όσων συνέβαλαν στην επιτυχία του εγχειρήματος καθώς και των ομάδων ενεργών πολιτών που θα φιλοξενούνταν στη Στέγη και πολλών περίοικων. Ήταν μια βραδιά γιορτής της δύναμης του πνεύματος διατομεακής συνεργασίας, ανοιχτότητας, ευρηματικότητας και κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης. Ο Δήμαρχος κ. Καμίνης δήλωνε πως ο Δήμος αγκαλιάζει τις συλλογικότητες της πόλης που σε περίοδο κρίσης παίρνουν την τύχη τους στα χέρια τους και πως είναι πολύ σημαντικό ότι βρίσκουν το σπίτι τους στο μέσο μιας προβληματικής περιοχής. Η κα Αμαλία Ζέπου, από τη μεριά της, εξέφραζε δημόσια ένα όραμα που είχε γεννηθεί από τις ανοιχτές συναντήσεις στο εργοτάξιο της Στέγης: τη δημιουργία ενός δικτύου τέτοιων χώρων για την εξυπηρέτηση όλης της πόλης. Και το δίκτυο Imagine the City (που μετεξελίχθηκε στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Place Identity) δεσμευόταν να σταθεί με τα μέσα που διαθέτει στο πλάι της κοινότητας της Στέγης για τη διασφάλιση της κάλυψης των εξελισσόμενων αναγκών.
Τα επόμενα πέντε χρόνια, προς χαρά και ικανοποίησή μας, είδαμε τη Στέγη ΣυνΑθηνά να αναδεικνύεται σε τόπο αναφοράς για τις διάφορες ομάδες ενεργών πολιτών της Αθήνας και, ακόμη σημαντικότερα, για τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας, που επωφελούνται από τις φιλοξενούμενες δράσεις κοινωνικής κουζίνας, παροχής πρώτων βοηθειών και νομικών συμβουλών, υπηρεσιών προσωπικής υγιεινής, κ.ά. Παράλληλα όμως, προς απογοήτευση και προβληματισμό μας, διαπιστώναμε πως το όραμα της δημιουργίας ενός δικτύου τέτοιων χώρων (λειτουργώντας μια Στέγη σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα) παρέμενε ένα όνειρο, παρά τη χρηματοδότηση ύψους 1.000.000 δολαρίων που έλαβε ο Δήμος καταθέτοντας το 2014 πρόταση στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό Mayors Challenge του ιδρύματος Bloomberg Philanthropies για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του δικτύου ΣυνΑθηνά. Και τις τελευταίες μέρες, προς βαθιά λύπη μας, πληροφορούμαστε από δημοσιεύματα τύπου και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως προγραμματίστηκε αποκλεισμός από τη Στέγη κάποιων ανθρωπιστικών δράσεων με σημαντική κοινωνική προσφορά στους πιο ευπαθείς ανάμεσά μας, άπορους και άστεγους, και πολυετή παρουσία σε αυτή. Ειδοποιήθηκαν πριν τρεις εβδομάδες να μην προγραμματίσουν περαιτέρω δράσεις στη Στέγη αρχής γενομένης από 9 Σεπτέμβρη, ενώ έχει ήδη διακοπεί η παροχή νερού εντός του κτιρίου από την 1η Αυγούστου. Πληροφορούμαστε μάλιστα ότι η απόφαση αυτή ελήφθη ερήμην των ομάδων που αφορά, ενώ δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί από το Δήμο η μετεγκατάστασή τους σε κάποιο άλλο κατάλληλο χώρο. Σε σχετικό δημοσίευμα (“Ο δήμος Αθηναίων σταματά να παρέχει τη στέγη του ΣυνΑθηνά σε ομάδες που οργανώνουν συσσίτια”, Lifo, 22.8.2018) η κα Αντιδήμαρχος Αμαλία Ζέπου επικαλείται λόγους υγιεινής και ασφάλειας καθώς και οχλήσεων ασυμβίβαστων με τον αναβαθμισμένο χαρακτήρα που επιθυμεί η δημοτική αρχή να αποδώσει στην περιοχή της Βαρβακείου. Η τοποθέτηση της Αντιδημάρχου και η έλλειψη βασικής συντήρησης της Στέγης, που αναδεικνύεται στο εν λόγω άρθρο και διαπιστώσαμε και με πρόσφατη αυτοψία, γεννά προβληματισμό σχετικά με την επάρκεια των ενεργειών στις οποίες προέβη ο Δήμος για την επίτευξη των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας που κρίνει πως δεν πληροί πλέον ο χώρος για φιλοξενία συγκεκριμένων δράσεων. Εξάλλου, η επικαλούμενη υγειονομική επιβάρυνση της πλατείας προκύπτει κατά βάση από τον τρόπο λειτουργίας της Βαρβακείου Δημοτικής Αγοράς που θέτει ευρύτερα ζητήματα δημόσιας υγείας. Επίσης, εγείρονται προβληματισμοί σχετικά με τη διαδικασία λήψης και εφαρμογής αποφάσεων που αφορούν τα μέλη της κοινότητας της Στέγης ΣυνΑθηνά και που ο ίδιος ο Δήμος στον ιστότοπό του παρουσιάζει ως ένα αυτοδιαχειριζόμενο χώρο. Αλλά και σχετικά με την αιτιολογία της απόφασης της δημοτικής αρχής για επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρα της Στέγης με σκοπό να δοθεί έμφαση πλέον στις πολιτιστικές δραστηριότητες, ενώ κάποτε ο ίδιος ο Δήμαρχος καλωσόριζε “στο σπίτι τους” όλες τις ομάδες και συλλογικότητες που προσφέρουν στην πόλη, χωρίς διακρίσεις.
Καλούμε λοιπόν μέσω της ανοιχτής αυτής επιστολής την αρμόδια δημοτική αρχή: τον Δήμαρχο Αθηναίων κ. Γιώργο Καμίνη, την Αντιδήμαρχο Κοινωνίας Πολιτών και Καινοτομίας κα. Αμαλία Ζέπου, αλλά και την Αντιδήμαρχο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόνοιας και Ισότητας κα Μαρία Στρατηγάκη, να τιμήσουν τις αρχές ανοιχτότητας, συμμετοχικότητας, κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Στέγη ΣυνΑθηνά. Καλούμε δηλαδή σε υπεύθυνη αντιμετώπιση των όποιων ζητημάτων έχουν ανακύψει από τον τρόπο λειτουργίας και διαχείρισής της :
- Διερευνώντας μέσω ανοικτού καλέσματος τις διάφορες δυνατότητες σύμπραξης και συγχρηματοδότησης (π.χ. ιδιωτικές χορηγίες, δωρεές, προσφορά εθελοντικής εργασίας) με σκοπό την διεκπεραίωση των εργασιών συντήρησης και αναβάθμισης εξοπλισμού του κτιρίου της Στέγης και του υπαίθριου χώρου της, ώστε να καλυφθούν οι όροι υγιεινής και ασφάλειας που ο Δήμος θεωρεί πως δεν καλύπτονται πλέον και δηλώνει πως δεν έχει τα μέσα να καλύψει.
- Ή εναλλακτικά, ανακοινώνοντας έγκαιρα τη διάθεση ενός άλλου κατάλληλου από άποψη υποδομών, προσβασιμότητας και υγειονομικών συνθηκών δημοτικό χώρο. Αυτό οφείλει να γίνει σε συνεννόηση με τις ομάδες ανθρωπιστικής δράσης προς μετεγκατάσταση ώστε ο νέος χώρος να ανταποκρίνεται στις λειτουργικές ανάγκες των δράσεών τους. Οφείλει επίσης να γίνει συντονισμένα ώστε να μη μείνουν ακάλυπτοι οι συμπολίτες μας που βασίζονται σε αυτές και οι ανάγκες των οποίων προφανώς δεν καλύπτονται πλήρως από τις υπηρεσίες αλληλεγγύης του Δήμου καθώς συνεχίζουν να εισρέουν στις δράσεις της Στέγης.
Υπενθυμίζουμε εξάλλου στο σημείο αυτό, πως το έργο συμμετοχικών εργαστηρίων αστικής αναγέννησης Πεδίο_Αγορά, στο οποίο συμμετείχε και η δημοτική πλατφόρμα ΣυνΑθηνά, ανέδειξε τη δυνατότητα αξιοποίησης του χρόνια κενού δημοτικού κτιρίου στην πάνω πλευρά της πλατείας Βαρβακείου για τη στέγαση διαπολιτισμικών και κοινωνικών δράσεων γύρω από την τροφή.
- Διασαφηνίζοντας μέσω ανοικτών διαδικασιών και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των ομάδων της κοινότητας της Στέγης τόσο τον κανονισμό και τους όρους χρήσης και λειτουργίας του χώρου όσο και το πλαίσιο λήψης και εφαρμογής αποφάσεων που έχουν άμεσο αντίκτυπο στις δράσεις τους.
Καλούμε επίσης με την αφορμή αυτή:
4. Να καταστούν δημόσια και ανοιχτά προσβάσιμα τα στοιχεία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού που αφορούν τη χρηματοδότηση την οποία έλαβε ο Δήμος Αθηναίων από το ίδρυμα Bloomberg Philanthropies για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του δικτύου ΣυνΑθηνά.
Εν αναμονή των σχετικών ενεργειών σας προς τη θετική κατεύθυνση.
Με εκτίμηση,
Oμάδα έργου ‘Στέγη ΣυνΑθηνά’
Δίκτυο Imagine the City
placeidentity.gr
* Η ανοιχτή επιστολή εστάλη στις 29.8.2018 προς:
Δήμαρχο Αθηναίων, κ. Γιώργο Καμίνη
Αντιδήμαρχο Κοινωνίας των Πολιτών και Καινοτομίας Δήμου Αθηναίων, κα Αμαλία Ζέπου
Αντιδήμαρχο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόνοιας & Iσότητας, κα Μαρία Στρατηγάκη
