Ανοιχτά Εργαλεία

World Café – ένας σύντομος οδηγός για να ξεκινήσουμε τη συζήτηση

• 14 April 2015
• in: Ανοιχτά Εργαλεία

Οδηγίες για το Café

Η διεξαγωγή μιας συναρπαστικής συνομιλίας Café δεν είναι δύσκολη – περιορίζεται μόνο από τη φαντασία σας! Η μορφή του Café είναι ευέλικτη και προσαρμόζεται σε πολλές διαφορετικές περιστάσεις. Όταν αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές χρησιμοποιούνται συνδυαστικά, προωθούν το συνεργατικό διάλογο, την ενεργό συμμετοχή και τις εποικοδομητικές δυνατότητες για την ανάληψη δράσης.

Διευκρίνισε τον σκοπό Δώστε από νωρίς προσοχή στον λόγο για τον οποίο συγκαλείτε αυτή τη συγκέντρωση. Γνωρίζοντας το σκοπό της συνάντησής σας, σας δίνετε τη δυνατότητα να εξετάσετε ποιοι πρέπει να είναι οι συμμετέχοντες και ποιοι παράμετροι είναι σημαντικοί για την επίτευξη του σκοπού σας. Δημιουργήστε ένα φιλόξενο χώρο Οικοδεσπότες των Café από όλο τον κόσμο τονίζουν τη δύναμη και τη σημασία της δημιουργίας ενός φιλόξενο χώρου, που να είναι ευχάριστος, ελκυστικός και να  εμπνέει αίσθημα ασφάλειας. Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα ώστε να είναι ο εαυτός τους, γίνονται ιδιαίτερα δημιουργικοί στις σκέψεις, το λόγο και μπορούν να ακούσουν ο ένας τον άλλο. Συγκεκριμένα, αναλογιστείτε πως η πρόσκλησή σας και η διευθέτηση ή οργάνωση του χώρου σας συμβάλλουν στην δημιουργία μιας φιλόξενης ατμόσφαιρας. Εξερευνήστε ερωτήματα που μετράνε Η εύρεση και η πλαισίωση των ερωτήσεων που έχουν σημασία για τους συμμετέχοντες στο Café σας, αποτελεί ένα πεδίο όπου η σκέψη και η προσοχή μπορεί να παράγει ουσιαστικά αποτελέσματα. Το Café σας μπορεί να διερευνήσει μόνο μία ερώτηση, ή μπορεί να αναπτυχθούν πολλά ερωτήματα που θα υποστηρίξουν τη λογική πορεία προς την ανακάλυψη δια μέσου διάφορων γύρων διαλόγων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι συζητήσεις του Café αφορούν τόσο την ανακάλυψη και εξερεύνηση ισχυρών ερωτημάτων όσο και την εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων. Ενθαρρύνετε τη συμβολή όλων Ως συντονιστές έχουμε όλο και περισσότερο την επίγνωση τη σημασία της συμμετοχής, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι όχι μόνο θέλουν να συμμετάσχουν, θέλουν ενεργά να συμβάλουν στο να υπάρξει διαφορά. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε όλους στην συνάντηση να συμβάλουν με τις ιδέες και τις οπτικές τους, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπετε σε όποιον θέλει να συμμετάσχειαπλά ακούγοντας να το πράξει. Συνδέστε διαφορετικές οπτικές Η δυνατότητα μετακίνησης από τραπέζι σε τραπέζι, το να γνωρίζεις καινούργιους ανθρώπους, ενεργά να συμβάλεις με τη σκέψη σου, και να συνδέεις την ουσία των ανακαλύψεων σου σε συνεχώς διευρυνόμενους κύκλους σκέψης, αποτελούν ένα από τα διακριτικά χαρακτηριστικά του Café. Καθώς οι συμμετέχοντες μεταφέρουν ιδέες κλειδιά ή θέματα στα νέα τραπέζια, ανταλλάσσουν προοπτικές, εμπλουτίζοντας κατα πολύ τη δυνατότητα για νέες αντιλήψεις που προκαλούν έκπληξη. Ενεργοποιήστε την ακρόασή σας για σημεία ενόρασης και μοιραστείτε ό,τι ανακαλύπτετε Μέσα από την εξάσκηση της κοινής ακρόασης και προσοχής σε θέματα,επαναλαμβανόμενα μοτίβακαι ιδέες, αρχίζουμε να αισθανόμαστε την σύνδεση με το ευρύτερο όλον. Μετά από αρκετούς γύρους συζητήσεων, είναι χρήσιμο να εμπλακεί ολόκληρη η ομάδα σε μια συνομιλία. Αυτό προσφέρει την ευκαιρία σε ολόκληρη την ομάδα να συνδέσει τα συνολικά θέματα ή ζητήματα που πλέον υπάρχουν.

Οι συζητήσεις του Café με μια ματιά

• Καθήστε τέσσερα ή πέντε άτομα σε μικρά τραπεζάκια τύπου café ή σε ομάδες συνομιλίας.
• Στήστε διαδοχικούς (συνήθως τρεις) γύρους συνομιλιών των περίπου 20-30 λεπτών ο καθένας.
• Ερωτήσεις ή θέματα που πραγματικά έχουν σημασία για τη ζωή σας, την εργασία ή την κοινότητά σας αναπτύσσονται ενώ άλλες μικρές ομάδες διερευνούν παρόμοιες ερωτήσεις σε διπλανά τραπέζια.
• Ενθαρρύνετε εξίσου τους οικοδεσπότες των τραπεζιών και τα μέλη τους να γράφουν, να σχεδιάζουν και να ζωγραφίζουν βασικές ιδέες στο  χάρτινο τραπεζομάντιλό σας ή να σημειώνουν βασικές ιδέες σε μεγάλες καρτέλες ή τα ειδικά χαρτόνια στο κέντρο της ομάδας.
• Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου της συζήτησης, ζητήστε από ένα άτομο να παραμείνει στο τραπέζι ως “οικοδεσπότης” ενώ οι άλλοι φέρονται ως ταξιδιώτες ή «πρεσβευτές των νοημάτων». Οι ταξιδιώτες μεταφέρουν βασικές ιδέες, θέματα και ερωτήσεις στις νέες συνομιλίες τους.
• Ζητήστε από τον οικοδεσπότη του τραπεζιού να καλωσορίσει τους νέους καλεσμένους και εν συντομία να μοιραστεί τις βασικές ιδέες, θέματα και ερωτήσεις της αρχικής συνομιλίας. Ενθαρρύνετε τους καλεσμένους να αντιστοιχίσουν και να συνδέσουν τις ιδέες προερχόμενες από τις συνομιλίες του προηγούμενου τραπεζιού – ακούγοντας προσεκτικά και χτίζοντας πάνω στην συνεισφορά του καθενός.
• Παρέχοντας την ευκαιρία στα άτομα να μετακινούνται σε πολλούς γύρους συζητήσεων, ιδέες, ερωτήσεις, και θέματα αρχίζουν να αντιστοιχούν και να συνδέονται. Στο τέλος του δεύτερου γύρου, όλα τα τραπέζια ή ομάδες συνομιλιών στο δωμάτιο θα διασταυρωθούν και θα ευδοκιμήσουν  με ιδέες προηγούμενων συζητήσεων.
• Στον τρίτο γύρο συζητήσεως, οι άνθρωποι μπορούν να επιστρέψουν στο αρχικό τους τραπέζι για να συνθέσουν τις ανακαλύψεις τους, ή δύναται να συνεχίσουν να ταξιδεύουν σε νέα τραπέζια, αφήνοντας το ίδιο ή και έναν νέο οικοδεσπότη στο τραπέζι. Μερικές φορές, μια νέα ερώτηση που βοηθά στην εμβάθυνση της εξερεύνησης τίθεται στον τρίτο γύρο συνομιλίας.
• Μετά από αρκετούς γύρους συζητήσεων, ξεκινήστε μία περίοδο ανταλλαγής ανακαλύψεων και ιδεών σε μία συζήτηση με ολόκληρη την ομάδα. Είναι ακριβώς σε αυτές τις συζητήσεις τύπου συνέλευσης δήμου όπου μπορούν να προσδιοριστούν επαναλαμβανόμενα μοτίβα, η συλλογική γνώση αυξάνεται, και αναδύονται οι δυνατότητες για δράση.
• Καθώς ξέρετε τι θέλετε να πετύχετε και το χρονικό διάστημα που απαιτείται, μπορείτε να αποφασίσετε τον κατάλληλο αριθμό και την διάρκεια των γύρων των συνομιλιών, την πιο αποτελεσματική χρήση των ερωτήσεων και τους πιο ενδιαφέρον τρόπους να συνδέσετε και να διασταυρώσετε γόνιμα τις ιδέες.

Η σημασία των ερωτήσεων του Café

Τα ερωτήματα που επιλέγετε ή εκείνα που ανακαλύπτουν οι συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας Café είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία του. Το Café σας μπορεί να εξερευνήσει μία μόνο ή και περισσότερες ερωτήσεις που μπορεί να αναπτυχθούν για να υποστηρίξουν μια λογική εξέλιξη της ανακάλυψης μέσα από αρκετούς γύρους διαλόγου. Λάβετε υπόψη σας ότι…

• Οι καλά διατυπωμένες ερωτήσεις προσελκύουν ενέργεια και εστιάζουν την προσοχή μας σε αυτό που πραγματικά αξίζει. Οι έμπειροι οικοδεσπότες των Café συνιστούν να θέτονται ανοιχτές ερωτήσεις, που δεν έχουν απαντήσεις το τύπου ναι ή όχι.
• Οι καλές ερωτήσεις δεν χρειάζεται να παρακινούν για άμεση δράση ή επίλυση ενός προβλήματος. Θα πρέπει προκαλούν την εξερεύνηση και την ανακάλυψη έναντι της υπεράσπισης και του πλεονεκτήματος.
• Θα καταλάβετε ότι έχετε μια καλή ερώτηση, όταν συνεχίσει να φέρνει στην επιφάνεια νέες ιδέες και δυνατότητες.
• Κάντε πιθανές ερωτήσεις σε ανθρώπους-κλειδιά που θα συμμετάσχουν για να δείτε εάν θα διατηρήσουν το ενδιαφέρον και την ενέργεια τους.

Ένα ισχυρό ερώτημα

• Είναι απλό και σαφές
• Προκαλεί σκέψη
• Παράγει ενέργεια
• Εστιάζει στην έρευνα
• Φέρνει στην επιφάνειαυποσυνείδητες υποθέσεις
• Ανοίγει νέες δυνατότητες

 

5 τρόποι για να κάνεις ορατή την συλλογική γνώση

1. Χρησιμοποιήστε την μέθοδο Graphic Recording Σε ορισμένες εκδηλώσεις Café η συνομιλία του συνόλου των ομάδωνκαταγράφεται από άτομο εκπαιδευμένο(graphic recorder) που αποτυπώνει τις ιδέες της ομάδας σε μπλοκ σεμιναρίων, ή τοιχογραφίες χρησιμοποιώντας κείμενο και γραφικά για να απεικονίσει το μοτίβο της συνομιλίας.

2. Κάντε μία έκθεση Κατά καιρούς, οι άνθρωποι θα τοποθετούν το χαρτί από το τραπέζι τους στον τοίχο, ώστε τα άλλα μέλη να μπορούν να περιηγηθούν των ιδεών της ομάδας κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. 3. Aναρτήστε τις ιδέες σας Οι συμμετέχοντες μπορούν να τοποθετούν μεγάλα χαρτάκια σημειώσεων (Post-its) με μία μοναδική ιδέα στο καθένα σε έναν μαυροπίνακα, τοίχο, κλπ., έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να επανεξετάσειτις ιδέες κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. 4. Δημιουργήστε συστάδες ιδεών Ομαδοποιήστε τις ιδέες που προέκυψαν από τα χαρτάκια σημειώσεων (post-it) κατά “ομάδες συγγένειας”, έτσι ώστε οι σχετικές ιδέες να είναι ορατές και διαθέσιμες για το σχεδιασμό των επόμενων κινήσεων της ομάδας. 5. Φτιάξτε μια ιστορία Ορισμένα Café δημιουργούν μία εφημερίδα ή ένα αφήγημα σε βιβλίο για την ανάδειξη των αποτελεσμάτων των εργασιών τους σε μεγάλα ακροατήρια μετά την εκδήλωση. Ένας “visual recorder” μπορεί να δημιουργήσει ένα βιβλίο εικόνων με κείμενο ως συνοδευτική τεκμηρίωση.

Πώς να δημιουργήσετε μια ατμόσφαιρα Café

Είτε συγκαλείτε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες ανθρώπους, είναι απαραίτητο να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον που δημιουργεί μια αίσθηση και ανεπίσημου και οικειότητας. Όταν οι επισκέπτες σας φτάσουν θα πρέπει αμέσως να καταλάβουν ότι δεν είναι μια συνηθισμένη συνάντηση. Αν είναι δυνατόν, επιλέξτε ένα χώρο με φυσικό φωτισμό και εξωτερική θέα για να δημιουργήσετε μια πιο φιλόξενη ατμόσφαιρα. Διαμορφώστε τον χώρο έτσι ώστε να μοιάζει με ένα πραγματικό Café, με μικρά τραπεζάκια και θέσεις για τέσσερα-πέντε άτομα. Έχοντας λιγότερους από τέσσερις σε κάθε τραπέζι μπορεί να μην παρέχει αρκετή ποικιλότητα ως προς τις οπτικές, ενώ έχοντας περισσότερους από πέντε περιορίζεταιο βαθμός της προσωπικής αλληλεπίδρασης. Τακτοποιήστε τα τραπέζια του Café με ένα εναλλασσόμενο, τυχαίο τρόπο και όχι σε τακτοποιημένες σειρές. Τα τραπέζια, σε ένα cafe που σερβίρει σε εξωτερικό χώρο λίγη ώρα μετά το άνοιγμά του, φαίνονται φιλόξενα και δίνουν μια αίσθηση χαλαρότητας. Τοποθετήστε πολύχρωμα τραπεζομάντηλα και ένα μικρό βάζο με λουλούδια σε κάθε τραπέζι. Εάν ο χώρος το επιτρέπει, προσθέστε και ένα κερί σε κάθε τραπέζι. Τοποθετήστε φυτά ή πράσινο γύρω από το δωμάτιο. Τοποθετήστε τουλάχιστον δύο μεγάλα φύλλα χαρτιού σε κάθε τραπεζομάντηλο, μαζί με μια κούπα ή κρασοπότηρο γεμάτο με πολύχρωμους μαρκαδόρους. Το χαρτί και τα στυλό ενθαρρύνουν την γραφή, την σχεδίαση, και τη σύνδεση των ιδεών. Κατά αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι θα μπορούν να σημειώνουν τις ιδέες που θα προκύψουν. Βάλτε ένα επιπλέον τραπέζι Café στο μπροστινό μέρος του δωματίου για τους οικοδεσπότες και οποιοδήποτε υλικό του παρουσιαστή. šΣκεφτείτε την δυνατότητα να παρουσιάσετε έργα τέχνης ή να προσθέσετε αφίσες στους τοίχους (κάτι απλό όπως φύλλα χαρτιού σεμιναρίων με αποσπάσματα κειμένων), και παίξτε μουσική καθώς έρχονται οι άνθρωποι και τους υποδέχεστε. Για να τιμήσετε τις παραδόσεις της κοινότητας και της φιλοξενίας προσφέρετε ποτά και σνακ. Ένα Café δεν είναι πλήρες χωρίς φαγητό και αναψυκτικά!

Προμήθειες του Café

• Μικρά στρογγυλά τραπέζια περίπου 1×1 μέτρο είναι ιδανικά, αλλά και  μικρότερα τραπεζάκια θα είναι εξίσου λειτουργικά.
• Μικρά στρογγυλά τραπέζια περίπου 1×1 μέτρο είναι ιδανικά, αλλά και  μικρότερα τραπεζάκια θα είναι εξίσου λειτουργικά. Αρκετές καρέκλες για όλους τους συμμετέχοντες και τους παρουσιαστές.
• Πολύχρωμα τραπεζομάντηλα.
• Χάρτινα φύλλα παρουσιάσεων ή σουπλά για την κάλυψη του τραπεζιού του Café.
• Χρωματιστοί μαρκαδόροι με βάση το νερό ούτως ώστε να μην τρέχουν, Crayola® και MR. Sketch® λειτουργούν καλά). Για καλύτερη αναγνωσιμότητα χρησιμοποιείστε σκούρα χρώματα όπως πράσινο, μαύρο, μπλε και μοβ. Προσθέστε ένα ή δύο φωτεινά χρώματα στο δοχείο (κόκκινο, ανοιχτό πράσινο, γαλάζιο, ή πορτοκαλί) για την δυνατότητα έμφασης.
• Ένα βάζο με κομμένα λουλούδια, μια κούπα ή κρασοπότηρο ανά τραπέζι για τους μαρκαδόρους.
• Ένα πλευρικό τραπεζι για αναψυκτικά και σνακ.
• Τοιχογραφία (0.15m σε μήκος x 1.20m σε ύψος) ή χαρτί παρουσιάσεων για την οπτικοποίηση της συλλογικής γνώσης καθώς και μία κολλητική ταινία για την ανάρτηση.
• Επίπεδη επιφάνεια σε τοίχο (τουλάχιστον 0.30m) ή δύο κυλιόμενους πίνακες (10×15 ο καθένας).
• Πρόσθετες Wall (ή παράθυρο) χώρο για την απόσπαση συλλογικό έργο ή / και το έργο των πινάκων.

Προαιρετικά (ανάλογα με το μέγεθος και τον σκοπό)

• Προβολέας διαφανειών & οθόνη.
• Ηχοσύστημα για κασέτες ή / και για CD.
• Μια συλλογή μουσικής υπόκρουση.
• Ασύρματα μικρόφωνα πέτου για τους οικοδεσπότες του Café, και ασύρματα μικρόφωνα χειρός για συνεδριάσεις τύπου συνάντησης πόλεως.
• Τρίποδο & φύλλα χαρτιού σεμιναρίων.
• Βασικά εφόδια συμπεριλαμβανομένου συρραπτικών, συνδετήρων, λαστιχάκια, μαρκαδόροι, ταινία κάλυψης, στυλό, καρφίτσες και μολύβια.
• Χρωματιστά μεγάλα χαρτάκια σημειώσεων (Post-its) 10×15 εκατοστών σε φωτεινά χρώματα για την ανάρτηση των ιδεών.

Μετάφραση – Επιμέλεια: Χριστόφορος Ελευθεριάδης, Ελισσάβετ Σπυρίδου, Μυρτώ Αρβανίτη, Μαίρη Καρατζά, Μαρία Κικίδου